ماه های بلوچی

هر قوم و ملتی از قدیم الایام ماههای مخصوص به خود را داشته‌‌اند و قوم بلوچ نیز یکی از این اقوام است که ماههای مخصوص به خود را دارد و اینکه تعدادی از ماههای آن مشابه زبان فارسی است دلیل بر اقتباس آنها از فارسی نیست، چرا که این دو قوم هر دو ریشه آریایی دارند و اشتراک واژگان و کلمات در این دو قوم مشتق از زبان پهلوی است که زبان مشترک ایرانی‌ها بوده است.

اسامی ماهها که در بین بلوچ‌های منطقه سراوان رایج هستند بدین قرارند:

۱٫ مهرگان Mehregan معادل فروردین: زمانی که هوای خوب و معتدل ناگهان به مدت سه روز سرد می‌شود و با توجه به ضرب المثل‌ بلوچی برای زمان شروع این ماه «تی توک که ارهنارو، شنک ار تلارو» منظور موقعی است که درخت انار شروع به شکوفه دادن کرده و بزهای کوهی می‌زایند. این زمان بدترین موقع برای شکار است، چرا که باعث می‌شود شکارها بوی شکارچیان را احساس و فرار کنند.

۲٫ زرد بهار Zard bahar معادل اردیبهشت: موقع گرایش سبزه‌های اوایل بهار به زرد

۳٫ گدگ ترک Gadag Terakk معادل خرداد: وقتی که پوست بادام‌های کوهی شروع به ترکیدن کرده و می‌افتد.

۴٫ هادر Hader معادل تیر: موقع رفتن عشایر به شهر برای جمع‌آوری خرما و وزش باد لوار که باد گرمی است و باعث پخته شدن خرماهای نارس می‌شود.

۵٫ هامین Hameyn معادل مرداد: موقع رسیدن خرماها

۶٫ ایرهت یه بهبو Eyraht Ya bohbo معادل شهریور: موقع جمع‌آوری خرما

۷٫ بهشت Bahest معادل مهر: موقع شخم زدن زمین برای کاشت جو و گندم

۸٫ وردارک Wardarok معادل آبان: موقع برگ ریزان

۹٫ مزرء Mazra معادل آذر: موقع شروع سردی

۱۰٫ دی Day معادل دی: موقع شروع چله زمستان

۱۱٫ مردار Mordar معادل بهمن: موقعی که درختان خشکیده بر اثر سرمای شدید چله زمستان به صورت مرده معلوم می‌شوند.

۱۲٫ شهریرSahreyr معادل اسفند: موقعی که شدت سردی هوا پایین آمده و هوا مطبوع و دل‌انگیز می گردد.

/خدابخش ندرت زهی/