در این نوشتار از منظری جامعه شناختی و با حفظ اصول حرفه ای حرفه ی جامعه شناسی، که یکی از آنها، تلاش برای مهار ارزش ها و اعتقادات شخصی است، به دنبال توصیف و احیاناً تبیین واقعیت اجتماعی جدیدی در بلوچستان ایران هستیم که می توان آنرا «خیزش جدید فرهنگ فولکلوریک بلوچی و چالش بنیادگرایی مذهبی» نامید.

به جرات می توان گفت سازها و آلات موسیقی ابداع شده توسط بشر که الهام گرفته از وزش باد،صدای آب، صدای تنه درختان،آوای پرندگان و ... بوده است در زمره اولین آلات موسیقی دست ساخته بشر بشمار می رود که اکنون به سازهای بادی و کوبه ای نظیر«نی،سرنا،طبل و دهل» مشهور هستند و پس از آن انسانهای اولیه با نواختن اینگونه اصوات به اجرای حرکات موزون بر گرفته از محیط پیرامون خویش می پرداختند.

پژوهشی از موسسه زبانشناسی روسیه، فرهنگستان علوم مسکو، گروه زبان‌های ایرانی در جمهوری ترکمنستان، اقلیت کوچکی ساکن هستند که کمتر مورد شناخت جامعۀ جهانی قرار گرفته‌اند که این اقلیت بلوچ می‌باشد. بلوچ‌ها مردمانی سرشار از حس وحدت، فرهنگ قوی، تاریخ، زبان، سنت و مذهب مشترک هستند.

 برای  تصویر برداری از خرس سیاه بلوچستان که با نام محلی " مم" شناخته می شود   و جانوری بسیار کمیاب و در معرض انقراض  است ، به مدت 130 شبانه روز مانند آن جانور زندگی کردم و به دنبال اش گشتم.  مجبور بودم برای بدست آوردن بهترین جواب طی  مدت90 روز،  یک نفره کار را ادامه دهم.

از قدیم الایام برگزاری اعیاد و مناسبت های مختلف در میان اقوام ایران زمین یاد آور برپایی رسوم و آئین های خاصی هر مراسم و مناطقی بوده است که ایرانیان در برگزاری مراسم های ملی ،مذهبی و قومی خود توجه و اهتمام ویژه ای دارند.

قلعه حیدرآباد در جنوب شرق خاش از جمله آثار تاریخی باقیمانده از دوره متقدم اسلامی در این منطقه است. این قلعه درسال ۱۹۲۰ میلادی (۱۲۹۹هجری شمسی) از سوی شخصی به نام عیدوخان ساخته شد و...

بلوچستان از دو منطقه وسیع تشکیل شده است.این دو منطقه با وجود داشتن مشترکات زیاد در برخی موارد تفاوت هایی در فرهنگ عامه،زبان و گویش محلی، آداب و رسوم،موسیقی و حتی…

فن آرایش از فنون بسیار قدیمی است که شواهد باستانی آن از سه هزار سال پیش از میلاد، امروز بوسیله مکتشفین از زیر خاک بیرون می آید.